Het Directoraat Generaal Milieu van de Europese Commissie houdt zich bezig met internationaal milieubeleid. Daaronder vallen ook chemicaliën als PFAS. Het directoraat bereidt wetgeving voor en werkt ook aan de implementatie daarvan. De stoffenwetgeving REACH staat hierbij centraal. We spreken met Valentina Bertato over de rol en de ambitie van DG Milieu als het gaat om een verbod op PFAS. ‘Het is een complex maar erg interessant en belangrijk onderwerp. En het grootste dossier dat we ooit hebben gedaan’.
‘Het is een complex maar erg interessant en belangrijk onderwerp. En het grootste dossier dat we ooit hebben gedaan’.
Het uiteindelijke doel is om tot een totaal verbod te komen met een overgangsperiode voor sommige essentiële gebruiken.
Doel
‘Het uiteindelijke doel is om tot een totaal verbod te komen met een overgangsperiode voor sommige essentiële gebruiken. Dat is de aanpak die de Europese Commissie heeft gevraagd en we geloven dat dit de weg vooruit is voor zeer zorgwekkende stoffen’, zoals PFAS.
Met de Duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen streeft de Europese Commissie ernaar het milieu en gezondheid te beschermen tegen vervuiling met chemische stoffen. PFAS vormen hierin een bijzondere casus. Er zijn duidelijke acties beschreven, waaronder een verbod op alle gebruik van PFAS met uitzondering van essentiële gebruiken. PFAS zitten al in bodem en water. Ook daarom willen we dat PFAS expliciet als groep genoemd worden en dat er limieten worden gesteld. Als we dat niet doen, vervangt de industrie de ene PFAS door een andere. En als we alleen limieten hebben voor de bekende PFAS, dan monitoren we niet de nieuwe die net zo goed een risico kunnen betekenen.
Voorbereiding
De restrictie van PFAS is het grootste restrictievoorstel dat we ooit hebben gehad. We hebben ECHA al gevraagd om een restrictiedossier op te stellen voor brandblusschuim, waar ook PFAS in zit. Brandblusschuim veroorzaakt veel verontreiniging. Daar moeten we sneller op handelen. Dat er voor de restrictie van PFAS in brandblusschuim al veel voorbereidend werk is gedaan, kan helpen om het restrictieproces van alle PFAS sneller te laten verlopen. We houden ook contact met de lidstaten en overheden die aan het restrictiedossier van PFAS voor andere gebruiken werken en nemen deel aan sommige bijeenkomsten. Zo blijven we op de hoogte van vragen die ontstaan en kunnen we conflict met andere regelgeving voorkomen. En we zijn de link tussen de lidstaten en andere directoraten van de Europese Commissie die aan deze regelgeving werken.
Dataverzameling
Voor een effectieve restrictie is een zo volledig mogelijke dataverzameling nodig. Om de juiste beslissing te kunnen nemen moet er een goed onderbouwd dossier liggen met alle gebruiken, schattingen van emissiewaarden en mogelijke alternatieven. ECHA en de 5 landen hebben bedrijven al om informatie gevraagd in een zogenoemde ‘call for evidence’. Er komt ook nog een reguliere ronde van publieke consultatie. (Zie ook de tijdlijn elders in dit magazine)
Toch moeten we soms aannames doen als er geen betrouwbare data zijn. Bijvoorbeeld wanneer bedrijven vertrouwelijkheid claimen. Daarom gebruiken we modellen, bijvoorbeeld over de toepassing van PFAS in een specifiek product en hoeveel er aan het eind van de levenscyclus van dat product in het milieu terecht komt. Het is belangrijk dat de industrie weet dat als informatie ontbreekt we aannames moeten gaan doen. Het ontbreken van informatie is geen reden om met het proces te stoppen.
Discussie over essentieel gebruik
De discussie over ‘essentieel gebruik’ is vooral een politieke discussie. ‘Essentieel gebruik’ is als concept in de Duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen opgenomen. We moeten daar nu de criteria voor vaststellen. Dat gebeurt parallel aan PFAS. Daarover moeten we in het proces communiceren, zodat we allemaal dezelfde kant op gaan. Ik heb er vertrouwen in dat dat gaat lukken. Het bepalen van wat we essentieel vinden vraagt van politici om niet alleen aan de werkgelegenheid denken, maar ook aan de gezondheid van mensen. Ja je verliest mogelijk banen, maar de kosten van vervuiling lopen in de miljarden. En die moet je ook meerekenen. En daarbij creëer je ook werkgelegenheid in het zoeken naar alternatieven voor PFAS.
Productie in Europa
Het terughalen van productie naar Europa is een overkoepelend doel in de 'Duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen’ en in het industriebeleid. Het levert niet alleen werkgelegenheid, maar biedt ook meer mogelijkheid tot controle. Door via REACH de toegestane niveaus van PFAS te verlagen, kunnen we import van producten met PFAS in Europa voorkomen. Europa is een grote markt. Laten we hopen dat we op deze manier landen buiten Europa dwingen hun productie aan te passen.
Veilige nieuwe technieken
Ook nieuwe technologieën moeten veilig zijn. We hopen dat de industrie leert van de afgelopen jaren. In het restrictiedossier wordt in elk geval gekeken naar de veiligheid van alternatieven. We kunnen de veiligheid van nieuwe stoffen en producten niet volledig garanderen, maar er zit wel een check ingebouwd.
