Tekst Lars Roobol

Niet iedereen mag zomaar  toezicht houden op werkzaamheden met radioactiviteit en straling binnen een organisatie. Dat geldt ook voor het beheren van een vergunning voor een kerncentrale of academisch ziekenhuis. Wie dat wel mogen zijn de Algemeen Coördinerend Deskundigen (ACD’s). Dat zijn in Nederland diegenen die wat stralingsbescherming betreft op het hoogste niveau zijn opgeleid. Voorwaarde is dat ze de opleiding tot ACD hebben gevolgd. Kennismaken met organisaties in de praktijk is daarvan een belangrijk onderdeel.  Op 17 november waren daarom 25 ACD’ers in opleiding te gast bij het RIVM.

Over de opleiding

Er zijn in Nederland ongeveer 75 ACD’s. Om de vijf jaar worden er 25 nieuwe mensen opgeleid. De TU Delft verzorgt deze opleiding, samen met het instituut Boerhaave Nascholing van het LUMC. De docenten zijn vooraanstaande onderzoekers in allerlei disciplines. Zij worden uitgenodigd omdat ze de toekomstige ACD’s van nut kunnen zijn in hun werk.

Dit jaar had de slotweek van de opleiding het thema:  De ACD en de maatschappij. Daarin was veel aandacht voor risicoperceptie en -communicatie, omgaan met de pers, veiligheidscultuur en incidenten en ongevallen.

Excursie naar het RIVM

Vast onderdeel van iedere opleidingsweek, is een excursie naar een bedrijf of instituut waar de ACD’s in hun carrière mee te maken zullen krijgen. Als het over de maatschappij gaat, en de respons op ongevallen met radioactief materiaal, dan ligt het RIVM al gauw voor de hand. Op 17 november 2021 waren daarom 25 studenten te gast bij het RIVM. Het is gelukkig gelukt hen te ontvangen. Binnen de toen geldende coronamaatregelen natuurlijk.  

De excursie bestond uit twee delen:

  1. Een kennismaking met de taken die RIVM uitvoert op het gebied van radioactiviteit en straling: het meetnet, het radionuclidenlaboratorium, de meetwagens, de opstelling waar RIVM de zonkracht meet, en de crisisruimte voor stralingsincidenten.
  2. Een crisisoefening waar mensen onder tijdsdruk, en voorzien van onvoldoende informatie, toch naar beste eer en geweten een advies moesten geven over een dreigende situatie.

Het was voor RIVM’ers heel leuk en inspirerend om de mensen te leren kennen die in de toekomst de ontwikkelingen in de Nederlandse stralingsbescherming mede zullen gaan bepalen. Uit hun  reacties bleek dat veel deelnemers niet wisten dat het RIVM zo veel doet op het gebied van stralingsbescherming en crisismanagement. Ze weten nu veel beter bij welke onderwerpen zij het RIVM om hulp kunnen vragen.

Ook de crisisoefening werd zeer gewaardeerd, het is goed om aan den lijve te voelen onder welke druk je staat als er echt iets aan de hand is, en het echt spannend wordt. Zoals onze minister-president ooit eens zei: “Je moet 100% van de besluiten nemen, op basis van 50% van de informatie”.